Işın Toymaz Almanya’dan yazdı
Federal Almanya pek alışık olmadığı bir tabloyla karşı karşıya. Etkili “Die Welt” gazetesinin Türkiye muhabiri Deniz Yücel, Türkiye’de günlerdir gözaltında tutuluyor.
2014 yılında “Taksim ist überall. Die Gezi-Bewegung und die Zukunft der Türkei” (Her yer Taksim. Gezi hareketi ve Türkiye’nin geleceği) başlıklı kitabın yazarı da olan gazeteci Deniz Yücel, o dönemde yaptığı bir açıklamada normalde dış politika ya da Türkiye politikaları konularında çalışmadığını, Gezi’de yaşananlara duyduğu merak yüzünden Türkiye’ye gittiğini ifade etmişti.
Bir röportajda politikaya ilgisi olmayan bir yakınının “Burada başka bir İstanbul var, mutlaka gelmelisin” sözleri üzerine kendini Gezi hareketi içinde bulduğunu söyleyen Die Welt’in Türkiye muhabiri Deniz Yücel, bugün Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın hacklenen e-postalarına yönelik haberleri nedeniyle “terör örgütüne üye olmak, kişisel verileri kötüye kullanmak ve terör propagandası” ile suçlanıyor.
GÜNDEMİN İLK SIRALARINDA
Yücel’in alıkonulmasıyla, dünyanın en büyük gazeteci hapishanelerinden biri sayılan Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğüne ağır saldırılar yaşanırken, ilk kez bir Alman medyasının bir temsilcisi de gözaltına alınmış oldu. Alman gazeteciler ve siyasetçiler, Deniz Yücel’in özgürlüğüne kavuşması için ne yapabileceklerini kara kara düşünüyorlar.
Sosyal medyada #freedeniz hashtag’i ile protestolar sürerken, birkaç gün önce Berlin’de konvoy oluşturan araçlarda eylemciler Deniz Yücel için kornaya basmıştı. Benzer bir eylem Deniz Yücel’in doğduğu kent olan Frankfurt yakınlarındaki Flörsheim’da da tekrarlanacak.
Tüm bu eylemlere ve dayanışmaya rağmen Alman tarafının eli kolu bağlı. Çünkü Deniz Yücel’in Alman kimliğinin yanında bir de Türk vatandaşlığı var. Yücel’in derhal serbest bırakılması için hem daha önce görev yaptığı “taz” gazetesindeki arkadaşları hem “Die Welt”teki meslektaşları hem de Almanya’yı boydan boya birlikte turladığı “hate poetry” grubundaki farklı Alman gazetelerinde görev yapan arkadaşları köşelerinden sesleniyorlar. Üstelik solcu sayılan “taz” ile açık sağ eğilimli Die Welt gazeteleri bu konuda ortak hareket ediyorlar.
43 yaşındaki Deniz Yücel, “taz”dan Die Welt’e geçtikten sonra kendi isteği ile Türkiye muhabiri olmuş üstelik. Bugün ise gazetecilik yaptığı için göz altında. Gazeteci Yücel’in serbest bırakılması için Almanya Başbakanı Angela Merkel, Adalet Bakanı Heiko Maas ve Dışişleri Bakanlığı da devreye girdi.
MEDYA İÇİ TARTIŞMA BÜYÜYOR
Ancak, Die Welt’in Türkiye muhabiri Deniz Yücel’in gözaltına alınması Alman medyasında farklı bir tartışmanın da fitilini ateşlemiş oldu. Almanya’nın ciddi gazetelerinden muhafazakâr eğilimli Frankfurter Allgemeine Zeitung’un (FAZ) Atina Muhabiri Michael Martens’ın geçen pazar “Bir Kere Türk, Her Zaman mı Türk?“ başlıklı makalesi meslektaşlarının şimşeklerini üzerine çekti.
Makalesinde “Türk gazeteciler sadece Türkiye hakkında mı yazabiliyor?” sorusunu yönelten Martens böylelikle Alman medyasında görev yapan Türk gazetecilerin konumunu da tartışmaya açmış oldu. “Alman medyası Türk gazetecilere sadece Türkiye hakkındaki konularda mı güveniyor?” sorusuna yanıt bekleyen Martens’e meslektaşlarının hemen hemen hiçbirisinnden destek gelmedi.
Ancak anlaşılan Martens bu soruyu zaten yurtdışı servislerine, genel yayın yönetmenlerine, yayıncıların ta kendisine soruyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gazetesinin Pazar ekindeki Michael Martens’in Almanya’da büyük ses getiren makalesi özetle şöyle:
“Belki de artık Alman medyası hangi ülkeye hangi muhabirleri göndermesi gerektiği konusunda yeni politikalar üretecektir. Türkiye konusunda olduğu gibi, bazı gazeteler Türk Cumhurbaşkanının milliyetçiliğine boyun eğiyorlar. (…) Alman medyası misafir işçilerin çocuklarını ya da torunlarını neden ‘Türkiye Açıklayıcıları’ durumuna indirgiyor? Umarım sadece Türkçe bildikleri için değildir. Bir ülkenin dilini iyi konuşan birçokları tam da bu yüzden her şeyi yanlış anlayabilir. Ayrıca duygusal ve ailevi bağlarının bulunduğu bir ülke hakkında haber yapmak avantaj da sağlamaz.”
TEHLİKELİ SORULAR
Michael Martens, bir gazeteciyi, sırf ailesinin kökeni yüzünden geldiği ülkeye göre muhabir olarak seçmeni, Türk gazetecilere yönelik güvensizliğin de bir işareti olduğunu savunuyor:
“Türkler sadece Türkler hakkında mı yazabilir? Welt gazetesi okurlarına Putin’i anlatması için neden Deniz Yücel’i Rusya’ya göndermedi? Neden Türk kökenli bir Alman gazeteci Güney Amerika’da görevlendirilmiyor? Neden Alman medyasında gettolaşma varlık gösteriyor?“
Sorular böyle. Martens’a yanıt ise yöneticilerden değil redaktörler ve köşe yaralarından geliyor. Alman meslektaşları Martens’ın makalesine ise sert tepki gösteriyor:
Spiegel-Online’dan Margarete Stokowski:
“Diğer gazeteciler Türk ailelerden gelenlerin Türklerle ilgili konuları yazmalarını „Türklerin İşi“ ya da her ne şekilde adandırıyorlarsa tuhaf buluyorlaşmış. Ne mutlu ki birçokları bunun „saçma bir yorum“ olduğu konusunda görüş birliğine vardılar.Hel de tam da şu sırada!
Yine Spiegel-Online’dan Hasnain Kazim önce Facebook hesabından yayınladığı mektubu Michael Martens’e gönderdi:
“Sevgili Michael Martens, bu makale ile tamamen konuyu ıskalamışsın. Alman me dyasında gettolaşmadan ve gazetecilerin kökenine göre yurtdışında görevlendirilmesini sorguluyorsun. 4 yıl Pakis’tan’da Spiegel-Online ve Der Spiegel’in muhabirliğini yaptım. Ama gönderildiğim için değil ben bölgeyi daha iyi tanımak istediğimden gittim. Daha sonra Pakistan kökenli Alman olarak Türkiye’de görev yaptım. Şimdi de Pakistan kökenli Alman gazeteci olarak Avusturya’da muhabirliğini yapıyorum. Düşünebiliyor musun? FAZ’ın düşündüğünden de renklidir bu dünya. Ayrıca bu tartışmaları şimdi açmak da çok saçma. Bizim başka dertlerimiz var.”
Welt’ten Sascha Lehnarzt:
“FAZ Atina Muhabiri Michael Martens’in Türkiye’de gözaltına alınan Deniz Yücel’i Welt gazetesinin gönderdiğini söylüyor. Saçmalık. Bir kere Deniz Yücel kendisine laf söyletmeyen bir mizaçta meslektaşımız. Deniz Yücel’in istemediği halde iş verenin göndermesiyle hiçbir yere gitmeyeceğini bilmek gerekiyor. Ayrıca böyle bir tartışmayı açmak için en azından Deniz Yücel’in yeniden özgürlüğüne kavuşmasını bekleyebilirdi. Deniz Yücel’in arkadaşları olsun, ailesi olsun, meslektaşları olsun onun ne zaman serbest kalacağını ya da serbest kalıp kalmayacağını bilmezken böyle bir tartışma açmak, kibarca formüle ediyorum, nezaketsizliktir.”
ALMAN MEDYASINDAKİ TÜRK GAZETECİLER SESSİZ
Alman cenahında hal böyleyken, şaşırtıcı olan Alman medyasında görev yapan Türk kökenli meslektaşlarımızın bu tartışmalara sessiz kalması. Michael Martens’ın çıkışı zamansız ve nazik olmayabilir, ama ortaya atılan sorular var.
Yanıt verilmeyen sorular.
Bu soruların asıl muhatabı da Alman gazetelerindeki Türk kökenli gazeteciler.
Ok yaydan çıktı ve “Alman medyasında gettolaşma” telaffuz edildi bir kere!
Uzun yıllar Alman sinemasında ve dizi filmlerinde “yabancı” rollerine Türk oyuncuların yerleştirilmesi, Türk sanatçıları öfkelendiriyordu. Edebiyatçılar, “göçmen edebiyatını” duymak bile istemiyorlardı.
Şimdi silkinip toparlanma sırası medyada mı dersiniz?
Stuttgart – Işın Toymaz
Odatv.com
