Avrupa’daki Türkçe gazetecilik göçün başlamasından kısa bir süre sonra 1970’lerde ortaya çıktı. Neredeyse 50 yıla merdiven dayadı.
Yarım asırda sayısız kağıt gazete, son yıllarda ise Türkçe internet gazeteleri ise bir bir yayın hayatına katıldı, katılmaya da devam ediyor.
Bu zaman zarfında yayınlanan kimi günlük gazetelerin kendi matbaaları dahi vardı. Yerel gazeteler ise Alman matbaalarında basıldı elan basılmaya da devam ediyor. Gazetelerin hazırlanma teknikleri de zaman içerisinde değişime uğradı. Fotoğraf makineleri de analogdan dijitale geçti. Işıklı masalar teknolojik gelişme sonucunda tarihe karıştı. Gazetelerin hazırlanmasındaki araç-gereçleri bulmak biraz zor olacak gibi gözüküyor.
Bugüne kadar Türkçe gazetelerin ortak bir arşivi maalesef oluşmadı. Çok sayıda Türkçe gazetenin yaşamı uzun sürmedi, yayın hayatlarını ya sonlandırdı yada ara verdi. Belki de yayınlanan birçok gazetenin tek bir nüshasını bile bulmak mümkün olmayacak. Her geçen gün yayın hayatına son veren Türkçe gazetelerin örneklerinin, kayıplarının artarak devam edeceği aşikardır.
Bugün araştırma yapmak isteyen bir gazetecinin, akademisyenin, meraklının yararlanacağı belgeler bir bir yok olmaktadır. Gelecek kuşaklar kendinden önceki nesillerin hem Türkçe gazetecilikle ilgili neler yapıldığını, bu arada yaşayanların durumunu ilk elden öğrenmeleri mümkün olmayacaktır.
Bu durumun önüne geçmek gerekir. Bunun için biran önce Türkçe gazeteler arşivi kurmak gerekir. Arşiv dijital ve fiziki olmalıdır. Gazete örnekleri, daktilo, eski bilgisayarlar, monitorlar, ışıklı masalar, fotoğraflar, gazeteleri yayınlayanlarla ilgili bilgiler bir an önce toplanmalıdır. Bu işin altından tek tek gazete veya kişilerin kalkması imkansızdır.
Görünen o ki, böyle bir girişimi gerçekleştirmek en yaygın olan gazeteciler derneği ATGB’nin sorumluluğuna düşüyor.
Kendi adıma böyle bir girişime elimizdeki imkanları sunmaya hazırım. Özel olarak Türkçe gazeteler arşivi kurmanın önünde gerçekleştirme zorlukları aşılamazsa, Almanya’ya göçle ilgili tüm belge ve eserlerin arşiv çalışmalarını yapan Göçün Dökümantasyon Merkezi ve Müzesi DOMİD ile ilişkiye geçilmesini öneririm.
Çağrımın dikkate alınacağı umuduyla…
Stuttgart – Mustafa Bozdurgut / www.yeniposta.de